Η αποξένωση στην οικογένεια.

Φανταστείτε την κλασική εικόνα των γιορτών. Γονείς, αδέρφια με τα παιδιά τους συγκεντρώνονται στο οικογενειακό τραπέζι για να γιορτάσουν και να μάθουν ο ένας τα νέα του άλλου. Τα πράγματα δεν είναι όμως πάντα έτσι όμορφα και ιδανικά. Μετά από χρόνια δυσαρέσκειας, πολλοί ενήλικες επιλέγουν να σταματήσουν να μιλούν στους γονείς τους ή να γυρίζουν πίσω στο πατρικό τους για τις οικογενειακές συγκεντρώσεις. Από την άλλη, και οι γονείς μπορεί να κατακρίνουν την ζωή του παιδιού τους με τόσο έντονο τρόπο που να μην είναι πια ευπρόσδεκτο στο σπίτι τους.

Τα τελευταία πέντε χρόνια, δίνεται μία πιο ξεκάθαρη εικόνα της αποξένωσης μετά από έρευνες που έχουν στρέψει την προσοχή τους σε αυτού του τύπου την οικογενειακή ρήξη.Τα αποτελέσματα ανατρέπουν την βαθιά πεποίθηση ότι οι οικογενειακές σχέσεις δεν είναι δυνατό να διαταραχθούν και καταλήγουν ότι η αποξένωση δεν είναι μία ασυνήθιστη υπόθεση.

Γενικά, η αποξένωση ορίζεται σαν μία από περισσότερες πρακτικές που επιλέγει το άτομο για να σταματήσει την επαφή μετά από μία διαρκώς αρνητική σχέση. (Κάτι τέτοιο δεν ισχύει για συγγενείς που κάνουν καιρό να μιλήσουν λόγω εξωτερικών παραγόντων, όπως είναι πχ. μία μακρινή μετάθεση).

“Όταν προσπαθείς να απομακρύνεις τον εαυτό σου και συνεχίζεις να κρατάς αυτήν την απόσταση έρχεται η αποξένωση” λέει η Cristina Scharp, μία βοηθός καθηγήτρια Επικοινωνίας στο πανεπιστήμιο της Γιούτα, στο Λόγκαν.

Η Lucy Blake. λέκτορας στο πανεπιστήμιο Edge Hill στην Αγγλία, δημοσίευσε μία συστηματική έκθεση αναφοράς από 51 άρθρα σχετικά με την αποξένωση στο Journal of Family Theory and Review. "Αυτός ο όγκος της βιβλιογραφίας", λέει η Δόκτωρ Blake “δίνει την δυνατότητα να κατανοήσουμε τις οικογενειακές σχέσεις όπως είναι, και όχι όπως θα έπρεπε είναι ή θα μπορούσαν να είναι”. Η αποξένωση είναι μία παρεξηγημένη έννοια. Όσο όμως περισσότεροι άνθρωποι καταθέτουν δημόσια την εμπειρία τους, τόσο περισσότερες διαστρεβλωμένες πεποιθήσεις θα παρακάμπτονται. Το να υποθέτει κανείς ότι η σχέση γονιού-παιδιού θα κρατήσει για μία ζωή είναι μία απλοποίηση, όπως και το να υποθέσει ότι κάθε ζευγάρι δεν θα χωρίσει ποτέ.

Μύθος: Η αποξένωση συμβαίνει ξαφνικά.

Είναι συνήθως μία μακριά, εξοντωτική διαδικασία παρά ένα ξαφνικό ξέσπασμα. Η σχέση γονιού-παιδιού καταστρέφεται με τον καιρό και όχι σε μία νύχτα. Στο βιβλίο “Family Estrangement” η συγγραφέας περιγράφει ότι η αποξένωση “εμφανίζεται κατά τη διάρκεια χρόνων και δεκαετιών". Κάθε πληγή και κάθε προδοσία, όλα αυτά που συσσωρεύονται υποσκάπτουν την αίσθηση εμπιστοσύνης του ατόμου. Στην έρευνα της, η Δόκτωρ Scharp μίλησε σε 52 ενήλικες-παιδιά και βρήκε ότι είχαν αποξενωθεί από τους γονείς τους με διάφορους τρόπους. Κάποια παιδιά, για παράδειγμα, μετακόμισαν μακριά. Άλλα παραιτήθηκαν από την προσπάθεια να ικανοποιήσουν τις προσδοκίες των γονιών τους, όπως μία 48χρονη γυναίκα η οποία μετά από 33 χρόνια χωρίς επαφή με τον πατέρα της, αρνήθηκε να τον επισκεφθεί στο νοσοκομείο η να παρευρεθεί στην κηδεία του. Άλλοι πάλι, επέλεξαν να περιορίσουν τις συζητήσεις με το μέλος της οικογένειάς τους σε επιφανειακές συζητήσεις ή να μειώσουν τη διάρκεια της επαφής. Ένας νεαρός είκοσι ενός χρόνων περιγράφει πώς τηλεφωνούσε στη μητέρα του, αλλά όχι στον πατέρα του όταν έφυγε να σπουδάσει μακριά. “Μένουν ακόμη μαζί οπότε είναι φανερό ότι θα το πρόσεξε και θα ενοχλήθηκε” είπε.

Η αποξένωση είναι μία “διαρκής διαδικασία”, λέει η Dr Scharp. “Στην κουλτούρα μας, υπάρχει πάρα πολλή ενοχή σχετικά με την μη συγχώρεση της οικογένειας”, εξηγεί. Έτσι “το να πάρεις απόσταση είναι δύσκολο, αλλά να διατηρήσεις την απόσταση είναι ακόμη δυσκολότερο”. Μία μεγάλη ρήξη μπορεί να χρειαστεί πολλά χρόνια για να επανορθωθεί. Ένας 47χρονος λέει πως εδώ και τρία χρόνια δεν έχει καμία επαφή με την οικογένειά του. Έχει όμως ήδη μία δεκαετία που άρχισε να αποξενώνεται από τους γονείς και τα αδέρφια του. “Έμενα μακριά” λέει. Ο οξύθυμος χαρακτήρας τον πατέρα του, τον έφερνε στα άκρα, και ένιωθε ότι τα οικογενειακά τραπεζώματα των εορτών ήταν ιδιαίτερα δύσκολα και χωρίς νόημα. Με τον καιρό σταμάτησε να παρευρίσκεται στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Στα πλαίσια της έρευνας, ο πατέρας έστειλε ένα email στο οποίο αρνούνταν να δώσει κι αυτός συνέντευξη και επιτέθηκε στον γιο του λέγοντας ότι δεν τον θεωρεί πλέον παιδί του.

Μύθος: Η αποξένωση είναι σπάνια.

Το 2014, το 8% από περίπου δύο χιλιάδες Βρετανούς ενήλικες δήλωσε ότι έχει αποκόψει ένα μέλος της οικογένειας του. Αυτό μεταφράζεται σε 5 εκατομμύρια ανθρώπους σύμφωνα με μία εθνική έρευνα που διεξήγαγε η Stand Alone, μία οργάνωση που στηρίζει αποξενωμένα άτομα. Το 19% των συμμετεχόντων ανέφερε πώς κάποιος συγγενής ή και οι ίδιοι δεν έρχονται πλέον σε καμία επαφή με την οικογένεια.

Μύθος: Υπάρχει φανερός λόγος αποξένωσης των ανθρώπων.

Πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο. Σε έρευνα του 2015, εξετάστηκαν 25 γονείς, ο καθένας από τους οποίους είχε απομακρυνθεί από τουλάχιστον 1 παιδί. Οι λόγοι ρήξης εμπίπτουν σε τρεις βασικές κατηγορίες.

Σε μερικές περιπτώσεις, το παιδί διάλεξε μεταξύ του γονιού και κάποιου άλλου όπως π.χ. ενός συντρόφου.

Σε άλλες περιπτώσεις, το ενήλικο παιδί τιμώρησε τον γονιό για την κακή του συμπεριφορά η για την διαφοροποίηση στο αξιακό του σύστημα.

Πολλοί γονείς έδωσαν κι άλλους λόγους στα παιδιά τους για να απομακρυνθούν όπως η ενδοοικογενειακή βία, το διαζύγιο, η κακή υγεία. Μία γυναίκα ανέφερε ότι δεν μιλούσε εδώ και 7 χρόνια στον γιο και την νύφη της γιατί είχε ζητήσει να φέρει η νύφη ένα συγκεκριμένο επιδόρπιο σε μία οικογενειακή συγκέντρωση και εκείνη έφερε αυτό που ήδη είχε φτιάξει. Η πεθερά θεώρησε την κίνηση της νύφης σαν ένα σημάδι απόλυτης έλλειψης σεβασμού. Ταυτόχρονα, αποκάλυψε και άλλους παράγοντες πού επηρέασαν την σχέση τους, όπως ότι η νύφη της κρατούσε μακριά από αυτήν τα εγγόνια της αλλά και δεν φρόντιζε σωστά τον γιο της. Η γυναίκα αυτή αισθάνθηκε ότι το περιστατικό με το επιδόρπιο συμβόλιζε μια συσσωρευμένη έλλειψη σεβασμού.

Μύθος: Η αποξένωση συμβαίνει από μία ιδιοτροπία.

Σε έρευνα, 26 ενήλικες ανέφεραν ότι αποξενώθηκαν από τους γονείς τους για τρεις κύριους λόγους:

1. Κακοποίηση (από εξευτελισμό μέχρι σωματική και σεξουαλική κακοποίηση),.

2. Προδοσία (με το να τους κρύβουν σοβαρά πράγματα μέχρι να τους επιβουλεύονται και να τους σαμποτάρουν) \

3. Προβληματική διαπαιδαγώγηση (με το να είναι υπερβολικά επικριτικοί, να τους ντροπιάζουν και να τους αντιμετωπίζουν σαν μαύρα πρόβατα).

Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες ανέφεραν ότι η αποξένωση ήρθε μετά το πέρας μιας παιδικής ηλικίας στην διάρκεια της οποίας είχαν ήδη δύσκολες σχέσεις με τους σωματικά και συναισθηματικά απόντες γονείς τους.

Πηγή: https://www.nytimes.com/2017/12/20/well/family/debunking-myths-about-estrangement.html?mc=adintl&mcid=keywee&mccr=EU&ad-keywords=IntlAudDev&kwp_0=645116&kwp_4=2291700&kwp_1=962686

κουραστεί μετο να φροντίζει τα δύο μικρότερα αδέρφια του, ώστε δεν θέλησε ποτέ να κάνει δικά του παιδιά. ούσαν πια