Ο αφόρητος πόνος του χωρισμού

Μόλις σας άφησε το πρόσωπο που αγαπάτε, που λατρεύετε, που έχετε σαν θεό και δεν μπορείτε να διανοηθείτε τη ζωή σας χωρίς αυτό. Χωρίς καμία προειδοποίηση-ή ίσως και να υπήρχαν κάποια σημάδια, αλλά να μη θέλατε να δώσετε σημασία. Ο πόνος είναι μεγάλος. Το μυαλό βασανίζει ένα τεράστιο "γιατί". Ο κόσμος γύρω είναι σαν κινείται σε ένα άλλο παράλληλο σύμπαν. Κι εσείς είστε εκεί κολλημένοι, μουδιασμένοι να θρηνείτε για την απώλειά σας. Ο χωρισμός είναι ένας μικρός θάνατος λέει ο λαός. Τι λέει όμως και η επιστήμη?

Τα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι η κοινωνική απόρριψη στις σχέσεις καταγράφεται στο μυαλό μας με ακόμα μεγαλύτερη ένταση από ό, τι στον σωματικό πόνο.

Η Δρ Sue Johnson, είναι κλινική ψυχολόγος και πρωτεργάτρια της Συναισθηματικής Εστιασμένης Θεραπείας ζευγαριών (Emotional Focused Couples Therapy). Περιγράφει τo συναίσθημα "κενού" που βιώνει κάποιος μετά από έναν χωρισμό στον οποίο, ο αγαπημένος/η εγκαταλείπει ξαφνικά την σχέση. Αυτό το συναίσθημα είναι τόσο παλιό όσο και η εξέλιξη του ανθρώπινου είδους.

Η Johnson εξηγεί λεπτομερώς γιατί, ως ανθρώπινα όντα, αισθανόμαστε αυτόν τον ξαφνικό πανικό - ότι δλδ δεν μπορούμε να έχουμε τον έλεγχο - όταν κάποιος που αγαπάμε μας αφήνει.

"Αυτή η ανάγκη για σύνδεση είναι τόσο ισχυρή μέσα μας, ως ανθρώπινο είδος, ώστε όταν ξαφνικά χωρίζουμε με ένα άτομο από το οποίο είμαστε εξαρτημένοι συναισθηματικά, εμφανίζεται στον εγκέφαλό μας ένα σήμα κινδύνου ", λέει η Τζόνσον.

"Ο εγκέφαλός μας πανικοβάλλεται με τον ίδιο τρόπο όπως και με κάθε άλλο σύνθημα επιβίωσης όταν βρισκόμαστε υπό απειλή. Για παράδειγμα, όταν δεν μπορούμε να πάρουμε αρκετό αέρα ή να βρούμε νερό, ή όταν υπάρχει κάτι επικίνδυνο που έρχεται προς το μέρος μας."

Η Johnson στηρίζει τους ισχυρισμούς της με σαφή, αποδεδειγμένη, επιστημονικά δεδομένα.

Η θεωρία της για την αγωνία στις σχέσεις μεταξύ των ερωτευμένων, προέρχεται κυρίως από τους John Bowlby και Jaak Panksepp. Ο πρώτος ήταν ένας Βρετανός ψυχίατρος, και ο δεύτερος είναι Εσθονός νευροεπιστήμονας και ψυχοβιολόγος.

Η κύρια συνεισφορά του Bowlby στην μελέτη των σχέσεων ήταν η θεωρία ότι η ενήλικη ρομαντική αγάπη είναι ένας δεσμός προσκόλλησης, όπως αυτός που υπάρχει μεταξύ της μητέρας και του παιδιού.

Στο έργο του - έκανε αμέτρητα πειράματα αναλύοντας το πώς τα μωρά αντιδρούν όταν φεύγει η μητέρα τους από την αίθουσα -ο Bowlby κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είμαστε σχεδιασμένοι να αγαπάμε μόνο λίγους ανθρώπους, με τους οποίους μπορούμε να συνδεθούμε με ασφάλεια κατά τη διάρκεια της ζωής μας.

Πίστευε ότι αυτό είναι το σχέδιο της φύσης για την επιβίωση του είδους μας. Αν το σεξ μας ωθεί να ζευγαρώσουμε, ο Bowlby υποστήριξε ότι η αγάπη είναι αυτή που εξασφαλίζει την ύπαρξή μας.

Ο Pankseep, εν τω μεταξύ, ανέλυσε εγκεφάλους αρουραίων. Οι αρουραίοι –σαν είδος- συνδέονται με τους συντρόφους τους και μεγαλώνουν μαζί τα παιδιά τους, έχουν μια συγκεκριμένη νευρική οδό στην αμυγδαλή (σημείο στον εγκέφαλο υπεύθυνο για τη μνήμη, τη λήψη αποφάσεων, και τις συναισθηματικές αντιδράσεις) η οποία ενεργοποιείται αυτόματα όταν ένα αγαπημένο άτομο γίνεται ξαφνικά αντιληπτό ως μη διαθέσιμο.

Ο Panskepp αναφέρεται σε αυτόν τον διαχωρισμό ως "πρωταρχικό πανικό."

Επειδή οι αρουραίοι είναι θηλαστικά, ο Panskepp ήταν απόλυτα πεπεισμένος ότι υπάρχει αυτή η νευρική οδός και στους ανθρώπους.

Η Johnson λέει ότι σε αυτή την αγχωτική κατάσταση, οι μύες σφίγγονται, οι ορμόνες του στρες απελευθερώνονται, αυξάνεται η ροή του αίματος, εμφανίζονται σκέψεις πόνου και άλλων βλαβών , και έρχεται στο μυαλό μας η παρόρμηση να παγώσουμε ή να εγκαταλείψουμε το σκηνικό.

Τα στοιχεία αυτής της εμπειρίας είναι προδιαγεγραμμένα σε εμάς και δε μπορούμε να τα αποφύγουμε. Η απομόνωση και η έλλειψη ανταπόκρισης από ένα άλλο ανθρώπινο ον, που αγαπάμε, μας δημιουργεί απίστευτη σύγχυση και αποπροσανατολισμό. Έχουμε εξαιρετική δυσκολία με αυτό, ως είδος. Από τη στιγμή που έχουμε φτάσει στο σημείο να εξαρτόμαστε από κάποιον, αυτή η έλλειψη επαφής είναι πραγματικά ένα έναυσμα για φόβο και πανικό."

Κατά τα τελευταία 15 χρόνια, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, οι μελέτες των σχέσεων έχουν γίνει εξαιρετικά προηγμένες.

Μία πηγή αυτής της κατανόησης είναι μια σάρωση fMRI (λειτουργική μαγνητική τομογραφία) που μετρά τις συναφείς αλλαγές στη ροή του αίματος στον εγκέφαλο.

"Αυτό που το fMRI μας επιτρέπει να κάνουμε είναι να κοιτάξουμε τη φυσιολογία του εγκεφάλου όταν συμβαίνει ένας χωρισμός", είπε η Τζόνσον.

"Μπορεί να μας βοηθήσει να δούμε τα μυαλά των ανθρώπων και το πώς αντιδρούν σε διάφορες καταστάσεις".

Η Naomi Eisenberger, από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, παρατήρησε ότι αν κοιτάξουμε τον εγκέφαλο των ανθρώπων σε μια τέτοια κατάσταση, γίνεται φανερό ότι επεξεργάζονται την απόρριψη από κάποιον από τον οποίο νιώθουν εξαρτημένοι, με τον ίδιο τρόπο όπως τον σωματικό πόνο. "

"Αυτό είναι επειδή είμαστε κοινωνικά ζώα και εξαρτόμαστε σε πολύ μεγάλο βαθμό από τους ανθρώπους . Έτσι, η απόρριψη είναι ένα μεγάλο σήμα κινδύνου".

"Με την εξέταση των μηχανημάτων fMRI, μαθαίνουμε πόσο ισχυρά είναι αυτά τα κοινωνικά σημάδια τόσο σε σχέση με τον πόνο, όσο και σε θετικές αλλαγές"

Η Johnson είπε ότι όταν αυτές οι αλλαγές είναι θετικές, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το γενικότερο καλό της προσωπικής μας ανάπτυξης. Χρειάζεται λοιπόν να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε και να συνδεόμαστε με τα συναισθήματά μας με πιο αποτελεσματικούς τρόπους.

Δεν είναι μόνο οι ψυχολόγοι που υποστηρίζουν ότι χρειαζόμαστε συναισθηματική σύνδεση για να επιβιώσουμε. Η νευροεπιστήμη τώρα πια τονίζει ότι το να επιδιώκουμε και να θέλουμε την ανθρώπινη σύνδεση είναι πιο ισχυρό από τον βασικό μηχανισμό επιβίωσης μας: τον φόβο.

"Η έρευνα πάνω στο συναίσθημα έχει πια αλλάξει", λέει η Τζόνσον

"Κατά βάσει υπήρχε δυσπιστία επί χρόνια όσον αφορά τα συναισθήματα. Πιστεύω ότι αυτό συμβαίνει επειδή ακριβώς είναι τόσο ισχυρά. Είναι το πιο βασικό μέρος επεξεργασίας του εγκεφάλου μας. Στην κοινωνία μας, έχουμε θεοποιήσει τη διανόηση, και την αφηρημένη σκέψη. Αλλά η ουσία είναι ότι πολύ απλά δεν μπορούμε να ζήσουμε μόνοι μας σε αυτή τη θέση. Χρειαζόμαστε συναισθήματα. Είναι μέρος της εμπειρίας μας. "

Η Johnson λέει ότι τα συναισθήματά μας είναι πλέον η μοναδική βάση από την οποία οι περισσότεροι από εμάς δεσμεύονται με έναν σύντροφο.

Παραδοσιακά, ο γάμος ήταν πρώτα μια οικονομική ρύθμιση, και αργότερα μια πράξη αγάπης. Τα συναισθήματα, όμως, λέει η Johnson, είναι τώρα πια η κύρια βάση για το πιο κρίσιμο δομικό στοιχείο της κάθε κοινωνίας: την οικογενειακή μονάδα.

Ακόμη και μετά τη λεγόμενη εξέλιξη μας ως ανθρώπινος πολιτισμός εδώ και χιλιάδες χρόνια, και όσο πολιτισμένοι μπορούμε να πιστεύουμε ότι είμαστε ως είδος, όταν χάνουμε τις πιο βασικές ανάγκες μας χωρίς καμία προειδοποίηση, μπορούμε πραγματικά να επιστρέψουμε στα αρχέγονα ένστικτα μας.

Αυτό μπορεί να είναι τρομακτικό.

Ο μεγάλος Ιρλανδός φιλόσοφος, Edmund Burke, κατανόησε ότι ο ανθρώπινος λόγος είναι ένα θαυμάσιο δώρο.

Αλλά και ο ίδιος είδε ότι, είμαστε πλάσματα του συναισθήματος, του πάθους και της υποταγής.

Ο Burke πίστευε, όπως και η Johnson τώρα, ότι είμαστε κοινωνικά ζώα, που ζουν σε μια κοινωνία σχεσιακή και δικτυωμένη.

Όταν το δίκτυο αυτό καταρρέει στην πιο βασική μονάδα του - για παράδειγμα, μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας που αγαπούν ο ένας τον άλλο - μπορούμε πραγματικά , για μια στιγμή να διαλυθούμε στο απόλυτο τίποτα.

Και παρόλο που τα κλισέ είναι αφόρητα, οι άνθρωποι το λένε σωστά: ο χρόνος είναι πράγματι ένας μεγάλος θεραπευτής και βάζει τα πράγματα σε μια προοπτική.

Αν διαβάζετε αυτό το άρθρο, και, για οποιονδήποτε λόγο, έχετε μόλις χάσει κάποιον που αγαπούσατε τρελά και κανείς δεν καταλαβαίνει τον πόνο σας, μην ανησυχείτε: αυτό που αισθάνεστε είναι απόλυτα υγιές.

Και αυτό θα περάσει.

πηγή: http://www.irishexaminer.com/lifestyle/features/the-science-behind-a-broken-heart-explains-all-291721.html